Zadowolony ocean (mylące słowa #2)
Spokojný oceán (mätúce slovíčka #2)
Języki słowiańskie … takie piękne, takie podobne. Im więcej języków słowiańskich znasz, tym łatwiej rozumiesz te inne.
Slovanské jazyky… také krásne, také podobné. Čím viac slovanských jazykov vieš, tým ľahšie rozumieš tým ďalším.
Piękna teoria! Jednak praktyka pokazuje nam, że może to być bardziej mylące niż korzystne. 😀 Oboje znamy albo nieźle rozumiemy język polski, słowacki, czeski i rosyjski.
Pekná teória! Ale prax nám ukazuje, že to môže byť naopak viac mätúce ako osožné. 😀 Obaja ovládame resp. slušne rozumieme poľštine, slovenčine, češtine a ruštine.
Ale nawet między czeskim a słowackim występują podobne słowa o innym znaczeniu.
No dokonca i medzi češtinou a slovenčinou sa nachádzajú podobné slová s iným významom.
Na przykład słowackie słowo „pivnica” (piwnica) Czesi uważają za miejsce, w którym podaje się piwo, ponieważ jest podobne do słowa „pivnice”, które w języku czeskim ma takie znaczenie. 😀
Napríklad slovenské slovo pivnica Česi pokladajú za miesto, kde sa podáva pivo, lebo sa podobá slovu pivnice, ktoré má tento význam v češtine. 😀
W języku czeskim piwnica to „sklep”. Sklep? 😀
(*piwnica, w języku słowackim, może również być winiarnią w podziemnym pomieszczeniu, ale to nie to samo co czeska „pivnice”, czyli bar z piwem, od czego wywodzi się czeska nazwa)
Po česky pivnica je sklep. Sklep? Veď to je v poľštine obchod! 😀
(*pivnica, v slovenčine, môže byť aj vináreň v miestnosti pod zemou ale to nie je to isté ako česká pivnice, teda pohostinstvo s pivom, od čoho je odvodený český názov)
Przyjrzyjmy się więc następnym 10 mylącym słowom w języku polskim i słowackim. Wierzymy, że też tym razem będziecie się dobrze bawili. 😛
A preto poďme sa pozrieť na ďalších 10 mätúcich slovíčok v poľštine a slovenčine. Veríme, že aj tentokrát sa pobavíte. 😛
OBCHODY ≠ OBCHODY
OBCHODY
OSLAVOVANIE, OSLAVA
(nemá jednotné číslo)
obchody
W języku polskim słowo „obchody” oznacza uroczyste świętowanie.
V poľštine slovo obchody predstavuje oslavu resp. oslavovanie.
Jednak uwaga! Jeśli ktoś zaprasza was na obchody, nie chodzi o imprezę ani urodziny (przyjęcie urodzinowe).
Ale pozor! Ak vás niekto pozve na „obchody”, tak neide ani o párty (impreza) ani o narodeniny (przyjęcie urodzinowe).
To słowo, które występuje zawsze w liczbie mnogiej, jest używane do określenia oficjalnych obchodów związanych na przykład ze świętami państwowymi.
Toto slovíčko, ktoré je vždy v pomnožnom tvare, sa používa na označenie oficiálnych osláv spojených napríklad so štátnymi sviatkami.
Dlatego pojawia się również w naszym niedawnym artykule o historii odzyskania niepodległości przez Polskę.
Preto sa vyskytuje aj v našom nedávnom článku o histórii znovunadobudnutia nezávislosti Poľska.
Jak Polacy obchodzą to święto narodowe? Możecie o tym przeczytać w naszym artykule:
Ako Poliaci tento národný sviatok oslavujú? Môžete si prečítať v našom článku:
Uważajcie też na słowackie słowo oslava. Jego liczba mnoga to oslavy.
Pozor aj pri slovenskom slove oslava. Jeho množné číslo je oslavy.
Jeśli chodzi o wielkie świętowanie, na przykład na całej Słowacji, zostanie użyte w liczbie mnogiej. Na przykład: oslavy vzniku Slovenskej republiky (obchody powstania Republiki Słowackiej), oslavy SNP (obchody Słowackiego Powstania Narodowego)…
Ak ide o veľké oslavovanie, napríklad po celom Slovensku, použije sa v množnom čísle. Napríklad.: oslavy vzniku Slovenskej republiky, oslavy SNP, …
Przykłady zdań
Príklady viet
Obchody Święta Niepodległości były w tym roku huczne.
Oslavy Dňa nezávislosti boli tento rok okázalé.
Obchody 63. rocznicy powstania warszawskiego transmitowane były w telewizji.
Oslavy 63. výročia Varšavského povstania boli vysielané v televízii.
Przygotowania do obchodów stulecia liceum rozpoczęły się już w styczniu tego roku.
Prípravy na oslavu storočnice lýcea sa začali už v januári tohto roku.
OBCHÓD
OBCHÔDZKA, VIZITA (lek.)
obchód
obchody
W języku polskim słowo obchód jest uderzająco podobne do jego słowackiej wersji obchôdzka.
V poľštine slovo obchód sa nápadne podobá na jeho slovenskú verziu obchôdzka.
A kiedy lekarz obchodzi hospitalizowanych pacjentów, po słowacku nazywa się to lekárska vizita.
No a keď lekár obchádza hospitalizovaných pacientov, nazýva sa to po slovensky lekárska vizita.
Przykłady zdań
Príklady viet
Leśnik znalazł zagubionego niedźwiadka podczas obchodu.
Horár na obchôdzke našiel zatúlané medvieďa.
Patrol policyjny udaje się na obchody przez wieczorne miasto.
Policajná hliadka chodí na obchôdzky večerným mestom.
Dzieci ważymy codziennie rano podczas obchodu lekarskiego.
Deti vážime každý deň ráno pri lekárskej vizite.
SKLEP, INTERES, HANDEL
OBCHOD
obchod
obchody
Słowo obchod ma więcej znaczeń w języku słowackim, które są ze sobą powiązane, ale w języku polskim mają indywidualne nazwy.
Slovo obchod má v slovenčine viac významov, ktoré spolu súvisia, no v poľštine majú individuálne pomenovania.
Pierwsze znaczenie dotyczy miejsca sprzedaży usług i towarów. Tak więc może to być sklep stacjonarny (po słow. kamenný obchod / predajňa) lub sklep internetowy.
Prvý význam súvisí s miestom predaja služieb a tovarov. Teda môže ísť o „kamenný“ obchod resp. predajňu alebo internetový obchod resp. e-shop.
Kiedy mówimy o biznesie, mówimy również o czynnościach, takich jak ustalenie warunków współpracy (dohodnutie obchodu), zawieranie umowy czy ubijanie interesu (uzavretie obchodu).
Keď hovoríme o podnikaní, vravíme tiež činnosti akou je dohodnutie obchodu (ustalenie warunków współpracy) či uzavretie obchodu (zawieranie umowy alebo ubijanie interesu).
Używamy również słowa obchod w odniesieniu do branży, działalności lub wymiany towarów, takiej jak:
A slovo obchod používame aj na označenie odvetvia, činnosti či výmeny tovaru, napríklad vo význame:
sprzedaż detaliczna
sprzedaż hurtowa / (hov.) hurt
barterowa / barter.
maloobchod
veľkoobchod
výmenný obchod / barterový obchod / barter.
Przykłady zdań
Príklady viet
Nasz sklep jest otwarty codziennie oprócz niedzieli.
Náš obchod je otvorený každý deň okrem nedele.
Zawarł korzystną dla obu stron umowę z dostawcą części zamiennych.
Uzavrel obojstranne výhodný obchod s dodávateľom náhradných dielov.
Osoba zajmująca się sprzedażą hurtową to hurtownik.
Osoba venujúca sa veľkoobchodu je veľkoobchodník.
DROGA ≠ DROGA
DROGA
CESTA; DRÁHA
droga
drogi
Słowo droga jest bardzo zabawne w obie strony.
So slovom droga je to veľmi zábavné obojstranne.
Na Słowacji często żartuje się, że Polacy wciąż mówią o narkotykach. Słowaków na polskich autostradach bawią tablice, które oferują pomoc drogową (cestná služba), bo po słowacku brzmi to jak pomoc narkotykowa. 😀
Na Slovensku sa často vtipkuje, že Poliaci stále hovoria o drogách. Slovákov na poľských diaľniciach bavia tabule, ktoré ponúkajú pomoc drogowu, čo je vlastne cestná služba. 😀 S drogami vám teda nepomôžu.
Chociaż słowo droga jest wyraźnie podobne do słowackiego dráha, Słowakowi zazwyczaj ten związek nie przyjdzie do głowy.
Hoci slovo droga sa nápadne ponáša na slovenské dráha, obvykle Slovákovi nenapadne tento súvis.
Przykłady zdań
Príklady viet
Którą drogą mam się udać?
Ktorou cestou sa mám vydať?
Leśna dróżka zaprowadziła nas na polanę.
Lesná cestička nás priviedla na čistinu.
Patrol drogowy zatrzymał zygzakującego kierowcę.
Kľučkujúceho vodiča zastavila cestná hliadka.
Wszystkie drogi prowadzą do Rzymu.
Všetky cesty vedú do Ríma.
ALE!
ALE!
swoją drogą
mimochodom
droga okrężna
okľuka, obchádzka
orbita ciała niebieskiego (np. księżyca wokół Ziemi)
obežná dráha telesa (napr. mesiaca okolo Zeme)
tor lotu samolotu
dráha letu lietadla
trajektoria strzały
dráha strely / trajektória strely
tor bobslejowy
bobová dráha
tor wyścigowy
dostihová dráha
tor kolarski
cyklistická dráha
bieżnia
bežecká dráha
droga startowa samolotu (rovnaký termín sa používa pre vzletovú i pristávaciu dráhu lietadla)
🛫 vzletová dráha lietadla (na wzlot)
🛬 pristávacia dráha lietadla (na lądowanie)
tor pociągowy, tramwajowy, kolejowy
železničná, električková, koľajová dráha
NARKOTYK, DRAG (hov.)
DROGA
droga
drogy
Chociaż w języku polskim występuje również potoczne słowo drag, które podobne jest do słowackiego droga, zazwyczaj używa się oficjalnego słowa narkotyk.
Hoci poľština obsahuje aj hovorové slovo drag, pre drogy sa obvykle používa oficiálne slovo narkotyk.
Ponieważ mieszkamy obecnie na Słowacji, a wizualny smog jest bardzo rozpowszechniony w stolicy, nawet miejsce, w którym mieszkamy, nie jest pozbawione billboardów.
Keďže žijeme na Slovensku aktuálne a vizuálny smog je v hlavnom meste veľmi rozšírený, ani miesto kde bývame, nie je bez billboardov.
I tak się złożyło, że przez jakiś czas na jednym z billboardów wyświetlano walkę przeciwko „drogám”. Tylko że, oczywiście, chodziło nie o drogi, a narkotyki. I tak Filip zawsze się dobrze pośmiał, gdy wyszedł z domu. 😀
A tak sa stalo, že istý čas sa na jednom billboarde zobrazoval boj proti drogám (čo podporujeme). Lenže z pohľadu Poliaka to znie, ako by Slovensko bojovalo proti cestám. A tak sa Filip vždy dobre pobavil, keď vyšiel z domu. 😀
Przykłady zdań
Príklady viet
Narkotyk to substancja odurzająca lub psychotropowa, której używanie może prowadzić do uzależnienia od narkotyków.
Droga je omamná alebo psychotropná látka, ktorej používanie môže viesť k drogovej závislosti.
Narkotykiem Julki jest kawa.
Julkinou drogou je káva.
Alkohol, nikotyna i kofeina należą do legalnych narkotyków.
Alkohol, nikotín a kofeín patria medzi legálne drogy.
FRAJER ≠ FRAJER
frajer
frajerzy
O tym momencie, gdy Julka nazwała Filipa „frajerem”, a on się na nią rozdrażnienie spojrzał, chyba nigdy nie zapomni. :O
Na ten moment, keď Julka nazvala Filipa frajerom a on jej venoval podráždený pohľad, asi nikdy nezabudne. :O
Wybrali się wtedy na wycieczkę, a Filip dostał w ręce nową kamerę, z którą bardzo szybko się zapoznał.
Šli vtedy na výlet a Filip dostal do rúk novú kameru, s ktorou sa veľmi rýchlo sám oboznámil.
Więc Julka go pochwaliła, tylko że słowo frajer oznacza coś innego po polsku. 😀
A tak ho Julka pochválila, akurát že slovo frajer znamená niečo iné v poľštine. 😀
Frajer ma trzy różne znaczenia w języku polskim, ale żadne nie jest pozytywne.
Frajer má v poľštine tri rôzne významy, no ani jeden nie je pozitívny.
FRAJER
1. NAIVNÝ, PROSTODUCHÝ
Jak nazwać człowieka, który łatwo się da nabrać albo okłamać? Po polsku nazwie się go frajerem. 😀
Ako nazvať človeka, ktorý sa dá ľahko nachytať či oklamať? V poľštine ho nazvú frajerom. 😀
Przykłady zdań
Príklady viet
A to frajer, uwierzy w każdą głupotę.
Aký je naivný, uverí každej hlúposti.
FRAJER
2. ZELENÁČ, NOVÁČIK
Tak więc to znaczenie w języku polskim jest całkowitym przeciwieństwem znaczenia w języku słowackim. Jednak tak potocznie Polacy nazywają początkującego. 😀
Tak tento význam v poľštine je úplným opakom významu v slovenčine. Ale takto označujú Poliaci hovorovo začiatočníka. 😀
Przykłady zdań
Príklady viet
Ten frajer jeszcze nawet nie umie odpalić maszyny.
Ten nováčik nevie ešte ani naštartovať stroj.
FRAJER
3. NIKTOŠ, NANIČHODNÍK
O człowieku, który ma dwie lewe ręce, a więc jest niekompetentny, niezdolny, Polacy też powiedzą, że jest frajerem.
O človeku, ktorý má obe ruky ľavé, teda je neschopný, nemožný, tiež Poliaci povedia, že je frajer.
Teraz już wszyscy rozumieją, dlaczego Filip spojrzał na Julkę tak krzywo, kiedy nazwała go frajerem… 😀 Ups.
Teraz je už každému jasné, prečo Filip na Julku tak krivo pozeral, keď ho nazvala frajerom… 😀 Ups.
Przykłady zdań
Príklady viet
Ale z ciebie frajer, jesteś do niczego.
Ty si ale niktoš, si úplne na nič.
frajer
frajeri
frajerka
frajerky
W języku słowackim słowo frajer również ma więcej znaczeń, ale w przeciwieństwie do języka polskiego są one w większości pozytywne.
V slovenčine má slovo frajer tiež viac významov, no narozdiel od poľštiny sú väčšinou pozitívne.
1. GOŚĆ
FRAJER, FRAJERKA
Gdy ktoś potrafi zrobić coś spektakularnego i zyska tym podziw, Słowacy nazwą go frajerom, a kobietę frajerkou.
Keď niekto dokáže niečo veľkolepé a získa tým obdiv, Slováci ho nazvú frajerom alebo ženu frajerkou.
Sportowiec, który pobije rekord świata. Strażak, który uratuje rodzinę z płonącego domu. Osoba, która wejdzie na Mount Everest lub przemieszcza się po linie nad przepaścią, dla jednych może to być szaleniec, a dla innych frajer.
Športovec, ktorý prekoná svetový rekord. Hasič, ktorý zachráni rodinu z horiaceho domu. Človek, ktorý vyjde na Mount Everest alebo sa prechádza po lane nad priepasťou, môže byť pre niekoho šialenec a pre iného frajer.
Przykłady zdań
Príklady viet
To jest gość! Wchodził aż na Gerlach!
To je frajer! Vystúpal až na Gerlachovský štít!
2. ZAROZUMIALEC
FRAJER, FRAJERKA
Słowacy mówią też o osobie, która się popisuje, ekspresyjnie się ubiera albo przechwala się majątkiem i tym podobne, że to frajer.
Slováci hovoria aj o človeku, ktorý sa predvádza, oblieka sa nápadne alebo sa vystatuje majetkom a podobne, že je frajer.
O takiej osobie mówi się też, że „frajerzy” (frajerí, bezok. frajeriť) albo że „strúha / robí frajerinu”.
O takom človeku sa hovorí aj, že frajerí (frajeriť) alebo že „strúha / robí frajerinu„.
Przykłady zdań
Príklady viet
Taki zarozumialec, drogie samochody, drogie domy,
randkuje z modelką, popisuje się.
Taký frajer, drahé autá, drahé domy,
randí s modelkou, predvádza sa.
3. CHłOPAK, DZIEWCZYNA
FRAJER, FRAJERKA
Frajer czy frajerka po słowacku oznaczają partnera, partnerkę w czasie randkowania, czyli jeszcze przed ślubem.
Frajer alebo frajerka v slovenčine označuje partnera, partnerku v čase randenia, teda ešte pred svadbou.
Przykłady zdań
Príklady viet
To jest mój chłopak / moja dziewczyna.
To je môj frajer / moja frajerka.
Mój chłopak okropnie chrapie.
Môj frajer hrozne chrápe.
Twoja dziewczyna jest cudzoziemką?
Tvoja frajerka je cudzinka?
Cooo? Ten gość jest twoim chłopakiem? :O
Čooo? Ten frajer je tvoj frajer? :O
KORZYŚĆ ≠ KORISŤ
KORZYŚĆ
ÚŽITOK, PROSPECH, VÝHODA
korzyść
korzyści
Zawsze, gdy Filip powiedział słowo wykorzystać, Julka się nad tym zamyślała. Brzmiało jej to tak, jakby był złym człowiekiem i chciał kogoś wyzyskiwać (po słowacku vykorisťovať).
Vždy keď Filip povedal slovo wykorzystać, Julka sa nad tým pozastavila. Znelo to ako keby bol zlým človekom a chcel niekoho vykorisťovať (v poľštine wyzyskiwać).
Co w języku słowackim oznacza (bezwzględnie) wykorzystywać kogoś lub coś na swoją korzyść. W jego głosie jednak zawsze był miły, pobudzający ton.
Čo v slovenčine znamená (bezohľadne) vo svoj prospech využívať niekoho alebo niečo. V jeho hlase bol však vždy milý pobzbudzujúci tón.
I to Julkę myliło, więc gdy powiedział, że trzeba wykorzystać sytuację, gdy z powodu interwencji policji w budynku, w którym Julka pracowała, wszyscy musieli z niego wyjść, Julka się rozgniewała, że jakie złowrogie myśli mu chodzą po głowie.
A to Julku mýlilo a tak keď povedal, že treba wykorzystać situáciu, kedy kvôli policajnému zásahu v budove, kde Julka pracovala, museli všetci budovu opustiť, tak sa už Julka napaprčila, že aké zločinecké úmysly mu bežia hlavou.
Filip nie rozumiał gniewu Julki, ponieważ myślał, że będzie więcej czasu na pakowanie rzeczy w domu, skoro zbliżała się przeprowadzka. Postanowił dla pewności rzucić okiem do słownika, po czym oboje się dobrze pośmiali. 😀 Ufff
Filip nechápal Julkin hnev, lebo si myslel, že bude viac času na balenie vecí doma, keďže sa blížilo sťahovanie. Rozhodol sa pre istotu rýchlo nakuknúť do slovníka a potom sa obaja dobre zasmiali. 😀 Ufff
Przykłady zdań
Príklady viet
Jaką korzyść przyniesie ta książka czytelnikom?
Aký úžitok prinesie táto kniha čitateľom?
Sąd zadecydował na korzyść dziecka.
Súd rozhodol v prospech dieťaťa.
Jego oddział szybko zdobył korzystną pozycję na wzgórzu.
Jeho jednotka rýchlo získala výhodnú pozíciu na kopci.
ZDOBYCZ, ŁUP
KORISŤ
korisť
koristi
W języku słowackim słowo korisť jest związane głównie z polowaniem, dlatego najczęściej można je usłyszeć w dokumentach przyrodniczych.
V slovenčine slovo korisť súvisí predovšetkým s lovom a tak ho najčajtejšie začujete v prírodopisných dokumentoch.
Oczywiście korisť jest rzeczą uzyskaną poprzez przemoc, kradzież i tym podobne, a zatem ma również znaczenie przenośne (zobaczcie przykłady zdań).
Samozrejme korisť je vec získaná násilím, ukradnutím a podobne a preto má aj prenesený význam (viz príklady viet).
Sokół wędrowny dzięki bardzo ostremu wzrokowi potrafi dostrzec swoją zdobycz nawet z dużej wysokości.
Sokol sťahovavý dokáže zbadať svoju korisť aj z veľkej výšky vďaka veľmi ostrému zraku
Drapieżniki albo aktywnie ścigają zdobycz, albo czyhają na nią w ukryciu.
Dravce korisť buď aktívne naháňajú, alebo na ňu striehnu v úkrytoch.
Łup wojenny to materiał wojskowy zdobyty od wroga lub pozostawiony wrogom na polu bitwy.
Vojnová korisť je vojenský materiál ukoristený protivníkovi alebo zanechaný protivníkom na bojisku.
SUKNIA ≠ SUKŇA
SUKNIA
ŠATY (ženské)
suknia
suknie
Julka myślała sobie, że Filip nie zna się na kobiecych ubraniach, kiedy założyła sukienkę (słow. šaty), a on powiedział, że jaka ładna suknia (po słow. sukňa to spódnica). 😀
Julka si myslela, že Filip sa nevyzná v ženskom oblečení, keď si dala šaty a on na to, že aká pekná suknia (znie rovnako ako sukňa). 😀
Okazało się, że też tutaj wygląda to inaczej w języku słowackim i polskim.
Ukázalo sa, že aj tu je to inak v slovenčine a v poľštine.
Uwaga! W języku polskim również występuje słowo szata, słowackim odpowiednikiem jest słowo rúcho. :O
Ale pozor! Aj Poliaci majú odev, ktorý sa nazýva szata, avšak ide o rúcho. :O
Przykłady zdań
Príklady viet
Filip pochwalił nową suknię Julki.
Filip pochválil Julkine nové šaty.
Panna młoda miała wspaniałą suknię ślubną.
Nevesta mala nádherné svadobné šaty.
ALE!
ALE!
Czy znacie baśń Nowe szaty króla/cesarza?
Poznáte rozprávku Cisárové nové šaty?
SPÓDNICA
SUKŇA
sukňa
sukne
Słowackie słowo sukňa to po polsku spódnica.
Slovenské slovo sukňa je v poľštine spódnica.
Co ciekawe, polskie słowo spódnica uderzająco przypomina słowackie słowo spodnica lub spodnička.
Zaujímavé je , že poľské slovo spódnica nápadne pripomína slovenské slovo spodnica resp. spodnička.
Ta po polsku nazywa się halka.
Tá sa v poľštine nazýva halka.
Przykłady zdań
Príklady viet
Minispódniczka to krótka spódnica.
Minisukňa je krátka sukňa.
Kupiła sobie długą spódnicę w lumpeksie.
Kúpila si dlhú sukňu v sekáči.
PRZEZWISKO ≠ PRIEZVISKO
PRZEZWISKO
PREZÝVKA
przezwisko
przezwiska
Jeśli Polak zapyta Słowaka o przezwisko, Słowak poda mu swoje nazwisko. Polak pewnie się zastanowi, że co to za dziwne przezwisko. 😀
Ak sa Poliak opýta Slováka na przezwisko a Slovák mu povie svoje priezvisko. Poliak sa asi začuduje, čo je to za čudná prezývka. 😀
Przykłady zdań
Príklady viet
Bratysławianin ma różne przezwiska, na przykład Paštekár (Paszteciarz) czy Blavák.
Bratislavčan má rôzne prezývky, napríklad Paštekár či Blavák.
„Słoik” to przezwisko na osoby tymczasowo żyjące w Warszawie.
„Zaváranina“ je prezývka pre osoby dočasne žijúce vo Varšave. (słoik môže označovať záv. pohár alebo jeho obsah)
NAZWISKO
PRIEZVISKO
priezvisko
priezviská
Polskie nazwisko podobne jest do słowackiego słowa názov. To używane jest jednak tylko na nazwanie przedmiotów, miejsc, czynności i tym podobne, ale nie na nazywanie ludzi imionami.
Poľské nazwisko sa podobá na slovenské slovo názov. To sa však používa len na pomenovanie predmetov, miest, činnosti a podobne ale nie na pomenovanie ľudí menami.
Dlatego po słowacku brzmi to dziwnie, a nawet zabawnie, gdy Polak przedstawia się „nazywam się”, czyli po słowacku „volám sa”, co z kolei brzmi zabawnie dla Polaków, którzy używają czasownika wołać w znaczeniu krzyczeć, wzywać kogoś. 😀
V slovenčine preto zvláštne až zábavne znie, keď sa Poliak predstaví „nazywam się„ teda „volám sa„, ktoré zase znie zábavne Poliakom, ktorý sloveso wołać používajú v zmysle kričať, volať (na niekoho). 😀
Przykłady zdań
Príklady viet
Czy znasz pochodzenie swojego nazwiska?
Vieš, aký pôvod má tvoje priezvisko?
Wiele nazwisk żeńskich na Słowacji kończy się przyrostkiem -ová.
Mnohé ženské priezviská na Slovensku sa končia príponou -ová.
ŻAŁOWAĆ ≠ ŽALOVAŤ
ŻAŁOWAĆ
ĽUTOVAŤ
(ČO I KOHO)
żałować
ľutovať
Polacy, nie zdziwcie się, gdy Słowak będzie przestraszony, że go chcecie żałować.
Slováci, neľakajte sa, ak vás Poliak chce żałować. Netreba bežať p právnika, on vás chce totiž ľutovať.
Przykłady zdań
Príklady viet
Żałuję, że tego nie spróbowałem, mogłem wygrać.
Ľutujem, že som to neskúsil, mohol som vyhrať.
Nawet jeśli mnie przyłapią, nie będę żałował.
Aj keď ma chytia, nebudem ľutovať.
Żałuję cię, będziesz miał sporo kłopotów.
Je mi ťa ľúto / Ľutujem ťa, budeš mať veľké problémy.
Jest mi cię naprawdę żal.
Je mi ťa naozaj ľúto.
OSKARŻAĆ (praw.)
ŽALOVAŤ (práv.)
oskarżać
žalovať
Skoro wspomnieliśmy już o sądzie, słowackie žalovať oznacza między innymi oskarżać. Słowo ma dwa wydźwięki. Pierwszym z nich jest prawniczy, także w tym wypadku chodzi o oskarżanie innej osoby za jakiś występek w sądzie.
Keďže sme už spomínali súd, slovenské žalovať znamená okrem iného oskarżać. Slovo má dva významy. Prvý je právnický, takže v tomto prípade ide o obvinenie inej osoby z nejakého priestupku pred súdom.
Przykłady zdań
Príklady viet
Kielecka prokuratura oskarża za pomówienie w internecie znanego lekarza.
Kielecká prokuratúra žaluje slávneho lekára za ohováranie na internete.
ALE!
ALE!
Będę skarżył go za jego pomówienia w moją stronę.
Budem ho žalovať ohováranie.
SKARŻYĆ
ŽALOVAŤ
skarżyć
žalovať
Drugi wydźwięk słowa jest już szerszy i dotyczy wszelkiego rodzaju zgłaszania czyjejś winy u innej osoby.
Druhý význam tohto slova je širší a týka sa všetkých druhov oznámení, prezradení kohosi previnenia u niekoho iného.
Przykłady zdań
Príklady viet
Biegła do mamy i skarżyła na swojego starszego brata.
Bežala za mamou a žalovala na svojho staršieho brata.
Skarżypyta skarży,
pod nosem sobie maluje,
skarżypyta, nie skarż,
pod nosem sobie nie maluj!
(słowacki wierszyk dla dzieci)
Žalobaba žaluje,
pod nosom si maľuje,
žalobaba, nežaluj,
pod nosom si nemaľuj!
(slovenská detská riekanka)
POZWAĆ ≠ POZVAŤ
POZWAĆ
ZAŽALOVAŤ (práv.)
pozwać
zažalovať
Słowacy, szukajcie jednak prawnika, gdy Polak was pozywa. Oznacza to bowiem wezwanie do sądu.
Ale, Slováci, vyhľadajte právnika, keď vás Poliak pozywa. Znamená to totiž predvolanie na súd.
Przykłady zdań
Príklady viet
Mieszkaniec Rybnika pozwał państwo za zanieczyszczone powietrze.
Obyvateľ Rybniku žaloval štát za znečistené ovzdušie.
Szef kuchni pozwał Michelin za ocenę swojej restauracji.
Šéfkuchár zažaloval Michelin za hodnotenie svojej reštaurácie.
ZAPROSIĆ
POZVAŤ
zaprosić
pozvať
Słowackie pozvať już na szczęście z prokuratorem się nie wiąże, oznacza bowiem zaprosić.
Našťastie, slovenské pozvať sa už netýka prokurátora, pretože to znamená zaprosić.
Także jeśli Słowak chce was zaprosić do kina, to możecie oczekiwać, że zacznie was pozývať. 😀
Ak vás chce Slovák zaprosić do kina, môžete tiež očakávať, že vás začne pozývať. : D
Przykłady zdań
Príklady viet
Zaprosiła mnie ze swoim mężem na obiad.
Pozvala ma i so svojim manželom na večeru.
Wczoraj zaprosiłem ją do kina i się zgodziła!
Včera som ju pozval do kina a ona súhlasila!
Kobieta zaprosiła do domu swoją znajomą, a potem ukradła jej pieniądze.
Žena pozvala svoju priateľku k sebe domov a potom jej ukradla peniaze.
ŁAKOMY ≠ LAKOMÝ
ŁAKOMY
1. MAŠKRTNÝ, NENÁSYTNÝ
łakomy
maškrtný, nenásytný
Chłodziarka nie tęskni za nami długo, gdy jesteśmy łakomi.
Keď sme maškrtní, chladničke dlho nechýbame.
Przykłady zdań
Príklady viet
Był okropnie łakomy, stale jadł i ciągle nie miał dość.
Bol hrozne nenásytný, neustále jedol a stále sa nevedel nabažiť.
Od dzieciństwa był łakomy na słodycze.
Od detstva bol maškrtný na sladkosti.
Pies był łakomy i spróbował zjeść ciasto.
Pes bol maškrtný a pokúsil sa zjesť koláč.
ŁAKOMY
2. NENÁSYTNÝ, CHAMTIVÝ
łakomy
nenásytný, chamtivý
Łakomy opisuje również człowieka nienasyconego, który stale chce dla siebie więcej. Jest to znaczenie przenośne, jednak ogólnie znane i można się z nim często spotkać.
Łakomy popisuje aj nenásytného človeka, ktorý chce neustále viac pre seba. Toto je prenesený význam, ale je všeobecne známy a môžno sa s ním často stretnúť.
Przykłady zdań
Príklady viet
Był niezwykle łakomy, wykradał ludziom majątki i długo pozostawał bezkarny.
Bol nesmierne chamtivý, kradol ľuďom majetky a dlho zostával nepotrestaný.
Mój łakomy kuzyn zagarnął dla siebie wszystkie ciastka, a nam nie dał nic.
Môj chamtivý bratranec si uchmatol všetky sušienky a nič nám nedal.
Łakomy urzędnik słono zapłacił za swoje występki.
Chamtivý úradník draho zaplatil za svoje prehrešky.
1. SKĄPY
LAKOMÝ
skąpy
lakomý
Lakomý w języku słowackim ma znaczenie jednoznacznie negatywne. Oznacza osobę skąpą, dusigrosza, która nie jest ochocza do dzielenia się swoimi pieniędzmi lub zasobami.
Lakomý v slovenčine má jednoznačne negatívny význam. Označuje lakomú osobu, držgroša, ktorá nie je ochotná podeliť sa o svoje peniaze alebo zdroje.
W języku słowacki istnieje też synonim, który brzmi podobnie do polskiej wersji. Jest to przymiotnik skúpy.
V slovenskom jazyku existuje aj synonymum, ktoré znie podobne ako poľská verzia. Je to prídavné meno skúpy.
Przykłady zdań
Príklady viet
Jego szef jest skąpy i od dawna nie dał żadnego bonusu na Święta.
Jeho šéf je lakomý a nedal už dlhú dobu žiadny bonus na Vianoce.
Była skąpa, więc nie dała mu ani grosza.
Bola lakomá, takže mu nedala ani cent.
Mój mąż jest taki skąpy, że gdy czyta książke, gasi światło na czas przewracania kartek.
Môj manžel je taký skúpy, že keď číta knihu, zhasína svetlo počas otáčania stránky.
2. CHCIWY
LAKOMÝ
(chamtivý, chtivý)
chciwy
lakomý
Przykłady zdań
Príklady viet
Dolary ułatwiły mu życie, ale nie był chciwy, pomagał też innym ludziom.
Doláre mu uľahčili život, ale nebol lakomý, pomáhal aj iným ľuďom.
Chciwy nie ma nigdy dość.
Lakomý (chamtivý) nemá nikdy dosť.
SPOKOJNY ≠ SPOKOJNÝ
SPOKOJNY
MIERNY, POKOJNÝ
spokojny
mierny, pokojný
Aby wyrazić słowo spokojny w języku słowackim można użyć dwóch słów. Pierwszym jest mierny, który oznacza opanowany, zrównoważony.
Na vyjadrenie slova spokojny v slovenčine možno použiť dve slová. Prvé je mierny, čo znamená vyrovnaný, tichý, nevýbojný.
Drugim jest pokojný, który już jest mocniej związany znaczeniowo i odnosi się do spokoju.
Druhým je pokojný, teda opak búrlivého.
Przykłady zdań
Príklady viet
Spokojnie, nic się nie dzieje.
Pokojne, nič sa nedeje.
Jest bardzo spokojny – nigdy się z nikim nie kłóci.
Je veľmi pokojný – nikdy sa s nikým neháda.
Kapitan powiedział, że morze jest dzisiaj wyjątkowo spokojne.
Kapitán povedal, že more je dnes mimoriadne pokojné.
Rozmowy były bardzo spokojne, po godzinie wszyscy się rozeszliśmy do domów.
Rozhovory prebehli veľmi pokojne, po hodine sme sa všetci rozišli domov.
ZADOWOLONY
SPOKOJNÝ
zadowolony
spokojný
Po słowacku spokojný to z kolei zadowolony.
Po slovensky spokojný je v poľštine zadowolony.
Dlatego bardzo zabawna dla Słowaków jest nazwa Ocean Spokojny, ponieważ brzmi, jakby to był „Zadowolony Ocean”. 😀
Preto je názov Ocean Spokojny pre Slovákov veľmi zábavný. : D
Po słowacku Ocean Spokojny to Tichý oceán.
Pre Poliakov je zase vtipný jeho slovenský názov Tichý oceán.
Przykłady zdań
Príklady viet
Jestem bardzo zadowolony z tej wycieczki, czuję się odprężony.
Som veľmi spokojný s týmto výletom, cítim sa uvoľnený.
Początkowo nie był zadowolony z przeprowadzki, ale w miarę upływu czasu bardzo polubił nowe miasto.
Spočiatku nebol spokojný z presťahovania, ale ako čas plynul, nové mesto si veľmi obľúbil.
ALE!
ALE!
Jestem bardzo zadowolony, że jutro będzie piękna pogoda.
Som veľmi rád, že zajtra bude krásne počasie.
Była zadowolona, że do niej zadzwoniłem.
Bola rada, že som jej zavolal.
SPOKOJNY
SPOKOJNÝ
W pewnych przypadkach również w języku słowackim słowo spokojný (zadowolony) nabiera znaczenia słowa pokojný (spokojny).
V určitých prípadoch aj v slovenčine slovo spokojný naberá význam slova pokojný.
O człowieku, który ma spokój ducha, rozwagę, równowagę możemy powiedzieć, że jest spokojný czy pokojný.
O človeku, ktorý má duševný pokoj, rozvahu, vyrovnanosť môžeme povedať, že je spokojný ale aj pokojný.
Często więc to słowo może się pojawić, gdy opisujemy stan duchowy jednostki albo związku.
Často sa teda toto slovíčko môže vyskytnúť, keď opisujeme duševný stav jedinca alebo vzťahu.
Ich małżeństwo było spokojne, nigdy nie widziałem, by się kłócili.
Ich manželstvo bolo (s)pokojné, nikdy som ich nevidel hádať sa.
Spokojnie spacerowała po lesie.
(S)pokojne sa prechádzala po lese.
Jeśli się wam ten artykuł podoba i chcecie mieć go kiedykolwiek pod ręką, zapiszcie go jako Pin na swoim Pintereście (najlepiej na tablicę o językach)
Ak sa vám tento článok páči a chcete ho mať kedykoľvek rýchlo k dispozícii,
uložte si ho ako Pin na svoj Pinterest (ideálne na nástenku o jazykoch)
