Niewątpliwie Stanisław z Miąsowej to najczęściej występujący w źródłach miąsowski rycerz. Jego herbem był Gryf, symbol licznego okolicznego rodu. Wspomnienia o nim pojawiły się już w 1424 roku, lecz to dopiero cztery lata później rozpoczął się możliwe najciekawszy rozdział w jego życiu.

Stanisław z Miąsowej („Stanisuaf z Miousovej”) je nepochybne najčastejšie vystupujúcim rytierom v miasowských prameňoch. V jeho erbe bol Gryf, symbol veľkého miestneho rodu. Spomienky na neho sa objavili už v roku 1424, ale až o štyri roky neskôr sa začala najzaujímavejšia kapitola v jeho živote.

Został wtedy upoważniony przez kasztelana sądeckiego, Krystyna Młodszego herbu Lis, do włodarzenia jego włościami w Giebułtowie (dziś w województwie małopolskim). Urząd ten sprawował przez rok, od 1428 do 1429 roku, lecz na tym nie zakończyły się jego związki z Giebułtowem i rodem Koziegłowskich.

Vtedy bol poverený kastelánom z mesta Nowy Sącz („Souč”), Krystynom Młodszym z rodu, ktorý mal v erbe Líšku, riadením jeho panstva v Giebułtówe (dnes v Malopoľskej provincii). Svoju funkciu zastával jeden rok, od roku 1428 do roku 1429, ale jeho vzťah s panstvom Giebułtów („Giebuvtuf”) a rodom Koziegłowských („Kožeguofskych”) sa tým neskončil.

Gdy Krystyn zmarł, część jego majątku przejęła jego żona Krystyna Oleśnicka, która miała te dobra w zastawie od 1439 roku. Dobra znajomość z Krystynem nie przeszkodziła Stanisławowi wejść z wdową po nim na drogę sądową. O dalszym ciągu sporu źródła milczą, co znaczyć może, że nie udało mu się wygrać tej sprawy. Niepodany nigdzie jest powód rozpoczęcia sprawy ani dokładny cel Stanisława, choć raczej śmiało można zgadnąć, o co chodziło.

Keď Krystyn zomrel, časť jeho majetku prevzala jeho manželka Krystyna Oleśnická, ktorá mala tento majetok v záložnom práve od roku 1439. Dobrá známosť s Krystynom nezabránila Stanisławovi dať vdovu na súd. Pramene sa nezmieňujú o pokračovaní sporu, čo môže znamenať, že prípad nevyhral. Dôvod pre začatie súdneho sporu nie je nikde uvedený, ani Stanisławov presný cieľ, hoci smelo možno uhádnuť, o čo išlo.

Majątek osobisty Osobný majetok

Na bezpośredni majątek Stanisława składała się rodzinna Miąsowa, od której wziął się jego przydomek oraz część wsi Brzeście w powiecie ksiąskim w ziemi krakowskiej, którą władał w latach 1442 – 1443.

Priamy majetok Stanisława pozostával z rodnej Miąsowej („Miousovej”), z čoho získal prezývku a časť dediny Brześć („Bžešť”) v okrese Książ („Kšiouž”) v Krakovsku, ktorú viedol v rokoch 1442-1443.

Pomimo posiadania jednej całej wsi i części innej, Stanisław prawdopodobnie borykał się z problemami finansowymi, gdyż w 1442 roku zastawił Pawłowi Beskiemu z Marcinowic dużą część swojego majątku w Brześciu za 30 grzywien, a w 1443 roku sprzedał Jakubowi ze Zdanowic całą swoją pozostałą ziemię w Brześciu za 12 grzywien i konia wartego 4 grzywny.

Napriek tomu že vlastnil jednu celú dedinu a časť druhej, Stanisław pravdepodobne zápasil s finančnými problémami, pretože v roku 1442 dal do záložného práva Pawłowi Beskiemu z Marcinowic („Martinovic”) veľkú časť svojho majetku v Brześci (Bžešti) za 30 hrivien a v roku 1443 predal Jakubovi zo Zdanowíc všetku svoju zvyšnú pôdu v Brześci (Bžešti) za 12 hrivien a koňa v hodnote 4 hrivny.

Przyjmując grzywnę krakowską za jednostkę obliczeniową, Stanisław zarobił około 576 groszy i konia wartego 192 grosze. Patrząc na to, że za jedynie 3 grosze można było w Krakowie w 1403 roku zakupić 100 jaj lub za 5 groszy aż 60 glinianych garnków, to kwota ta może naprawdę robić wrażenie.

Akceptujúc krakovskú hrivnu ako výpočtovú jednotku, Stanisław zarobil okolo 576 grošov a koňa v hodnote 192 grošov. Vzhľadom na to, že za jediné 3 groše bolo možné v Krakove v roku 1403 zakúpiť 100 vajec alebo za 5 grošov až 60 hlinených hrncov, taká čiastka môže naozaj urobiť dojem.

Jego niemały już majątek przełożył się na to, że podczas transakcji podpisany już był nazwiskiem, jako Stanisław Miąsowski. Niestety po nim źródła cichną o jego linii rodowej, przez co nie wiadomo, czy w ogóle miał jakichś potomków czy nawet żonę, przez co jest jedynym znanym przedstawicielem rodu Miąsowskich.

Jeho značný majetok sa premietol do faktu, že počas transakcie bol už podpísaný s priezviskom Stanisław Miąsowski. Bohužiaľ, po ňom už pramene o jeho rodovej línii mlčia, takže nie je známe, či vôbec mal nejakých potomkov či dokonca ženu, preto je jediným známym predstaviteľom rodu Miąsowských.

Dalsze losy Ďalší osud

Nieznana jest data jego śmierci, według Jacka Laberscheka w źródłach przestał pojawiać się w 1451 roku. Nie wiadomo czy ten rok wiąże się z jego zgonem czy swego rodzaju emeryturą, podczas której to Stanisław zaczął prowadzić spokojne życie w swoich skromnych miąsowskich włościach. Po sprzedaży Brześcia tylko ona została w jego posiadaniu, źródła nie wymieniają już żadnych transakcji z jego udziałem.

Dátum jeho smrti je neznámy, podľa Jacka Laberscheka sa v prameňoch prestal objavovať v roku 1451. Nie je známe či sa tento rok viaže s jeho úmrtím či dôchodkom svojho druhu, počas ktorého začal Stanisław viesť pokojný život na svojom skromnom miąsowskom panstve. Po predaji Brześcia („Bžeštia”) zostala v jeho vlastníctve len ona, pramene už nemenujú žiadne transakcie s jeho podieľom.

Stanisław z Miąsowej na pewno był osobą, która bardzo starała się uzbierać okazały majątek. Nie możemy osądzić, czy był chciwy albo po prostu chciał dla siebie ukroić jak najwięcej ze staropolskiego tortu włości i stanowisk, ale prawdą jest, że udało mu się zarobić na sprzedaży wsi Brzeście i włodarzeniu tyle, że mógł spokojnie dożyć swych dni w swoim domu, bez żadnych trosk o pieniądze. Więc w pewnym sensie, można go uznać za człowieka, który odniósł sukces.

Stanisław z Miąsowej bol určite osobou, ktorá sa veľmi snažila nazbierať okázalý majetok. Nemôžeme posúdiť, či bol chamtivý alebo skrátka chcel pre seba ukrojiť čo najviac zo staropoľskej torty panstva a (významných) funkcií, ale pravda je, že sa mu podarilo zarobiť predajom dediny Brzeście (Bžešte) a hospodárením toľko, že mohol pokojne dožiť svoje dni vo svojom dome bez starosti o peniaze. Takže v určitom zmysle ho možno považovať za človeka, ktorý dosiahol úspech.

P.S. Żaden jego portret się nie zachował, ale tak go sobie wyobrażamy my w szlacheckim ubraniu jego epoki.

PS. Žiadny jeho portrét sa nezachoval, ale takto si ho predstavujeme my v dobovom šlachtickom oblečení.

Użyte źródła Použité zdroje

• Jacek Laberschek, Kwartalnik Historyczny, Kraków, 1993 (nr 1, s.65, 72)
• “Jednostki Masy i Obrachunkowe w Średniowieczu.” Środki Płatnicze w Średniowieczu – Grzywna, Skojec i Grosz Praski, ceko.com.pl/s_bedzin_historia_14wiek_grzywna.php.
• Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk. “Miąsowej.” Słownik Historyczno-Geograficzny Ziem Polskich w Średniowieczu, www.slownik.ihpan.edu.pl/search.php?id=271&q=Bussecz&d=0&t=0.