Jesteście na diecie? W ten dzień musicie o niej zapomnieć, ponieważ właśnie przyszedł tłusty czwartek! Jest to święto ruchome, obchodzone zawsze w ostatni czwartek przed wielkim postem. W ten dzień, według tradycji chrześcijańskiej, dozwolone jest objadanie się, a symbolem tego święta są słodkie pączki i faworki.

Ste na diéte? V tento deň na ňu musíte zabudnúť, pretože práve prišiel tučný štvrtok! Je to pohyblivý sviatok, ktorý sa vždy oslavuje posledný štvrtok pred veľkým pôstom. V tento deň je, podľa kresťanskej tradície, povolené prejedanie sa a symbolom tohto sviatku sú sladké šišky a fánky (nazývané aj čeregi).

Statystycznie w Polsce w tłusty czwartek każda osoba zjada 2,5 pączka. To około 100 milionów pączków na cały kraj! Oczywiście każdy zje tyle, ile sam chce, choć zwyczajem jest, aby każda osoba zjadła przynajmniej jednego pączka, w innym przypadku przepowiadane jest nieszczęście.

Podľa štatistiky v Poľsku na tučný štvrtok každý zje 2,5 šišky. To je asi 100 miliónov šišiek po celej krajine! Každý samozrejme zje toľko, koľko chce, aj keď je bežné, že každý zje aspoň jednu šišku, inak je predpovedané nešťastie.

Wiele sklepów i cukierni oferuje bardzo szeroki zakres możliwych rodzajów pączków. Niektóre z nich sprzedają ponad 20 różnych wariantów. Oprócz klasycznych pączków z dżemem truskawkowym obecne są także takie z nadzieniem z moreli, wiśni, róży, powideł śliwkowych, toffi, bitej śmietany, cytryny czy z adwokatem.

Mnoho obchodov a cukrární ponúka veľmi široký výber všemožných druhov šišiek. Niektoré z nich predávajú viac ako 20 rôznych variantov. Okrem klasických šišiek s jahodovým lekvárom existujú aj s plnkou marhuľovou, višňovou, ružovou, slivkovým lekvárom, toffi, šľahačkou, citrónom alebo vaječným likérom.

Pączki ze słoniną

Šišky so slaninou

W dziejach jednak nie zawsze pączki na tłusty czwartek były słodkie, kiedyś nadziewano je słoniną, boczkiem lub mięsem, a zapijano je wódką. Dopiero w XVI wieku zaczęto jeść słodkie pączki, chociaż nie nadziewano ich dżemem, a orzeszkami lub migdałami. Osoba, która znalazła tak wypełnionego pączka, miała cieszyć się powodzeniem.

V histórii však nie vždy boli šišky na tučný štvrtok sladké, kedysi boli plnené slaninou, bôčikom alebo mäsom a zapíjali sa vodkou. V 16. storočí sa začali jesť sladké šišky, hoci neboli plnené lekvárom, ale orechmi alebo mandľami. Osoba, ktorá našla šišku s takouto plnkou, sa mala tešiť, že ju čaká šťastie.

Sam zwyczaj pochodzi jeszcze z czasów przedchrześcijańskich. Nasi przodkowie świętowali wtedy nadchodzący koniec zimy w oczekiwaniu na początek wiosny. Jadło się wtedy tłusto, pełno było potraw słonych i mięsnych i pączki nie były w tej kwestii wyjątkiem.

Samotný zvyk sa datuje do predkresťanských čias. Oslavoval sa tak koniec zimy a začiatok jari. V tom čase ľudia jedli mastné jedlá a bolo to množstvo jedál s mäsom i šišky boli plnené slaninou.

Słowacki tłusty czwartek

Slovenský tučný štvrtok

A co z tłustym czwartkiem na Słowacji? Dziś wielu Słowaków nie zna już tego święta, choć jest jeszcze nadal obchodzone w niektórych częściach kraju. Szczególnie na wsi. Tłustemu czwartkowi towarzyszy wielka uczta. Wskazane jest zabicie świni i zorganizowanie uczty wieprzowej, wzbogaconej o skwarkowe pagacze, pączki z dżemem i hriatô. Ludzie powinni zjeść jak najwięcej i dobrze wypić, aby byli silni i mieli o czym pamiętać podczas ścisłego postu przedwielkanocnego.

A čo tučný štvrtok na Slovensku? Dnes ho už mnoho Slovákov nepozná hoci dodnes sa v niektorých končinách ešte oslavuje. Hlavne na vidieku. Tučný štvrtok sprevádza megahostina. Odporúča sa zaklať ošípanú a usporiadať bravčové hody, obohatené o oškvarkové pagáče, šišky s lekvárom a hriatô. Ľudia majú čo najviac jesť i dobre si vypiť, aby boli silní po celý rok a aby mali na čo počas prísneho predveľkonočného pôstu spomínať.

Zwyczaje tłustego czwartku wciąż żyją na Słowacji. Na wsiach idą od domu do domu zapustne pochody, które śpiewają, żartują i zbierają na pogrzeb kontrabasu, a także pieniądze i specjalności ze świniobicia. A gdyby ktoś był skąpy, pochód zaśpiewałby o nim prześmiewczą piosenkę:

Obyčaje Tučného štvrtka na Slovensku stále žijú. Na vidiekoch kráča od domu k domu fašiangový sprievod, ktorý spieva, žartuje a vyberá na zábavu na pochovanie basy i peniažky a zabíjačkové dobroty. A ak by bol niekto skúpy, sprievod by o ňom zaspieva výsmešnú pesničku:

Tekst piosenki

Text pesničky

Tu nam nie dali, a tu nam dadzą, komara zabili, słoninę mają.

Tuná nám nedali a tu nám dajú, komára zabili, slaninu majú.

A tam na górze na kominie, siedzi kocur na słoninie, bieżcie go odegnać, a mnie kawałek odciąć.

A tam hore na komíne, sedí kocúr na slanine, bežte ho odohnať a mne kúsok odrezať.

Jeśli nam mały odetniecie, wszystkie palce potniecie, jeśli nam wielki odetniecie, do nieba się dostaniecie.

Ak nám malý odrežete, všetky prsty porežete, ak nám veľký odrežete, do neba sa dostanete.

Aż do syta!

Až do sýta!

A wy ile pączków zamierzacie zjeść w tłusty czwartek? Obchodzicie lub chcecie zacząć obchodzić to święto? Podzielcie się z nami w komentarzach na naszym Facebooku. 🙂 Jeśli podobał się wam ten artykuł, to bardzo ucieszy nas, jeśli udostępnicie go swoim bliskim. Dziękujemy! 🙂

Koľko šišiek vy plánujete zjesť na tučný štvrtok? Oslavujete alebo chcete začať sláviť tento sviatok? Podeľte sa s nami v komentároch pod týmto článkom. 🙂 Ak sa vám tento článok páčil, budeme veľmi radi, ak ho budete zdieľať so svojimi blízkymi. Ďakujeme! 🙂

Źródła

Zdroje