Mikołajki na Słowacji Mikuláš v Poľsku
Mikołajki obchodzone są w Polsce i na Słowacji szóstego grudnia. Tradycje są bardzo podobne, ponieważ jest to święto chrześcijańskie. Święto to jest szczególnie lubiane przez dzieci, które z niecierpliwością czekają na prezenty mikołajkowe. Istnieją jednak różnice, które omówimy bardziej szczegółowo w tym artykule.
Sviatok svätého Mikuláša sa oslavuje v Poľsku i na Slovensku šiesteho decembra. Tradície sú veľmi podobné, keďže ide o kresťanský sviatok. Tento sviatok obľubujú hlavne deti, ktoré sa tešia na mikulášske darčeky. No predsa sú tu rozdiely, o ktorých si viac povieme v tomto článku.
Mikołajki w Polsce
Mikuláš v Poľsku
Powszechnym zwyczajem mikołajkowym w Polsce jest dawanie drobnych prezentów dzieciom. Podarunki zazwyczaj są umieszczane podczas nocy z 5 na 6 grudnia w skarpecie, w bucie lub pod poduszką. Co przyjęło się wręczać? Najczęściej na dzieci czekają małe zabawki, słodycze i owoce.
Na Mikuláša v Poľsku je bežnou praxou obdarúvať deti malými darčekmi. Darčeky sa zvyčajne vkladajú v noci z 5. na 6. decembra do ponožky, topánky alebo pod vankúš. Čo sa vžilo darovať? Najčastejšie na deti čakajú drobné hračky, sladkosti a ovocie.
W polskich szkołach coraz częściej spotkać się można też z klasowymi Mikołajkami. Uczniowie losują kolegę z klasy, dla którego mają przygotować paczkę, którą umieszczają pod klasową choinką lub przekazują wychowawczyni. Osobę, dla której przygotowuje się prezent, nazywa się „mikołajkiem” lub „mikołajką”.
V poľských školách sa čoraz častejšie môžno stretnúť s oslavou Mikuláša. Žiaci si vylosujú spolužiaka, pre ktorého majú pripraviť (mikulášsky) balíček, ktorý položia pod stromček v triede alebo ho odovzdajú triednemu učiteľovi. Osoba, pre ktorú sa darček pripravuje, sa nazýva ” mikołajek” (chlapec) alebo ” mikołajka” (dievča).
Do powszechnych zwyczajów należy również napisanie listu do świętego Mikołaja. Przyjęło się, że przed 6 grudnia dzieci przygotowują wiadomość, w której umieszczają listę wymarzonych prezentów. Spis ten często jest wykorzystywany przez rodziców i na Mikołajki, i na Święta Bożego Narodzenia, ponieważ w wielu częściach Polski święty Mikołaj przynosi podarunki również 24 grudnia.
Rozšírenou tradíciou je aj napísanie listu Mikulášovi. Zaužívalo sa, že pred 6. decembrom si deti pripravia list, do ktorého napíšu zoznam vysnívaných darčekov. Tento zoznam často používajú rodičia, ako na Mikuláša, tak aj na Vianoce, pretože na väčšine územia Poľska nosí vianočné darčeky tiež Mikuláš.
Do XIX wieku 6 grudnia był w Polsce dniem wolnym od pracy.
Až do 19. storočia bol 6. december v Poľsku štátnym sviatkom.
Mikołajki na Słowacji
Mikuláš na Slovensku
Mikołajki obchodzone są w przedszkolach, szkołach i w rodzinie. Rodzice często otrzymują też od pracodawcy w pracy małe paczki ze słodyczami i owocami w liczbie zależnej od liczby dzieci. W typowej paczce mikołajkowej znajdują się słodycze i owoce, często mandarynki i orzechy, a nawet gumy do żucia.
Mikuláš sa oslavuje v škôlke, škole i v rodine. Rodičia dostávajú často i v práci malé balíčky so sladkosťami a ovocím podľa počtu detí od svojho zamestnávateľa. Typický mikulášsky balíček obsahuje sladkosti a ovocie, často mandarínky a oriešky, či dokonca žuvačky.
W przedszkolach i szkołach zwykle odwiedza dzieci św. Mikołaj wraz ze swoimi pomocnikami. Jeden z nich jest aniołem, a drugi czartem. Czart zwykle pyta dzieci, czy były grzeczne, bo jeśli nie, to zamiast prezentu od św. Mikołaja dostaną od niego ziemniaki lub węgiel. Starsze dzieci często proszone są o wyrecytowanie wiersza lub zaśpiewanie piosenki dla św. Mikołaja. W nagrodę otrzymują coś dobrego z jego worka z prezentami.
V škôlke a školách zvykne prísť deti navštíviť Mikuláš so svojimi pomocníkmi. Jedným je anjel a druhým je čert. Čert sa obvykle opýta detí, či poslúchali, lebo ak nie, dostanú od neho zemiaky alebo uhlie namiesto darčeka od Mikuláša. Staršie deti bývajú často vyzvané, aby Mikulášovi zarecitovali básničku alebo zaspievali pesničku. Odmenou im je nejaká dobrota z jeho vreca s darčekmi.
W domu słowackie dzieci dzień przed mikołajkami zwykły czyścić swoje buty, najczęściej kozaczki, i kłaść je pod oknem. Potem, zaraz z samego rana, biegną sprawdzić, co Mikołaj przyniósł poprzedniej nocy. 🙂
Doma si slovenské deti zvyknú deň pred Mikulášom očistiť topánky, obvykle čižmičky, a položiť ich pod oblok. Ráno potom ako prvé bežia skontrolovať, čo v noci priniesol Mikuláš. 🙂
Mikołajki w naszym dzieciństwie
Mikuláš v našom detstve
Filip
W mojej rodzinie wyglądał trochę inaczej. Powodem jest to, że 6 grudnia mam urodziny. Dlatego zamiast drobnostek pod poduszką czy w butach, dostawałem większy prezent w ramach „urodzino-mikołajek”. Mój brat wtedy też dostawał coś więcej niż słodycze czy owoce. Myślę, że oboje byliśmy zadowoleni z takiego stanu rzeczy. 😀
V mojej rodine vyzeral trochu odlišne. Dôvod je ten, že mám narodeniny 6. decembra. Preto som namiesto drobností pod vankúšom alebo v topánkach dostával v rámci „Mikulášskych narodenín“ väčší darček. Môj brat vtedy tiež dostával niečo viac ako sladkosti či ovocie. Myslím, že sme boli obaja spokojní s takýmto stavom veci. 😀
Z milszych wspomnień mikołajkowych do głowy wraca mi pisanie jednego z listu do świętego Mikołaja, był to być może pierwszy list, który napisałem. Nie pamiętam szczegółów, ale była to kartka A4, w której od góry do dołu wypunktowałem wszystko, co chciałem otrzymać. Rodzice się na ten widok szeroko uśmiechali… 😀
Z krajších spomienok na Mikuláša sa mi vybavuje písanie jedného z listov Mikulášovi, bol to snáď prvý list, ktorý som napísal. Podrobnosti si nepamätám, ale bol to list veľkosti A4, v ktorom som odhora nadol v bodoch rozpísal všetko, čo som chcel dostať. Rodičia sa pri pohľade naň veľmi pobavene usmievali… 😀
Veleslava w przedszkolu
Veleslava v škôlke
Jednym z moich pierwszych wspomnień jest wizyta św. Mikołaja z aniołem i czartem w przedszkolu. Pamiętam, że bałam się diabła i chowałam się za nauczycielką, i trochę mi zajęło, zanim nabrałam odwagi. Trójka w maskach sprawiła, że nam, dzieciom, było wesoło, śpiewaliśmy, bawiliśmy się i dostaliśmy też słodycze.
Medzi moje prvé spomienky patrí návšteva Mikuláša s anjelom a čertom v škôlke. Pamätám si, že som sa čerta bála a schovávala sa za pani vychovávateľku a chvíľu mi trvalo než som sa osmelila. Trojica v maskách urobila pre nás, deti, zábavu, zaspievali sme si, zabavili sa a dostali sme aj sladkosti.
Veleslava w szkole
Veleslava v škole
W pierwszej klasie szkoły podstawowej odwiedził nas św. Mikołaj wraz ze swoimi pomocnikami, a za wiersz lub piosenkę mogliśmy otrzymać od niego paczkę mikołajkową.
Na prvom stupni základnej školy zavítal k nám Mikuláš so svojimi pomocníkmi a za básničku či pesničku sme mohli získať od neho mikulášsky balíček.
W drugiej klasie, ale także w liceum, na Mikołajki był zwyczaj pisania na tablicy: „W Dzień Świętego Mikołaja nie uczy się, nie sprawdza się, każda jedynka odpuszcza się”. Większość nauczycieli godziła się na to i mieliśmy lżejszy dzień w szkole. Dostaliśmy paczki mikołajkowe, a zamiast nauki graliśmy w różne gry lub po prostu mieliśmy wolną lekcję pod opieką nauczyciela.
Na druhom stupni ale aj na strednej sa zvyklo na Mikuláša napísať na tabuľu: „Na Svätého Mikuláša neučí sa, neskúša sa, každá päťka odpúšťa sa.“ Väčšina učiteľov to akceptovala a mali sme voľnejší deň v škole. Dostali sme mikulášske balíčky, namiesto učenia sme sa hrali rôzne hry alebo jednoducho sme mali voľnú hodinu pod dozorom učiteľa.
Veleslava w domu
Veleslava doma
W domu rodzice prosili nas dzień wcześniej, abyśmy wyczyściły buty i położyły je pod oknem. Jeśli byłyśmy grzeczne, św. Mikołaj miał przyjść w nocy i przynieść prezent, który wkładał nam do butów. 😀 Zawsze byłam bardzo podekscytowana i nie mogłam się doczekać poranka.
Doma nás rodičia vyzvali deň vopred, aby sme si očistili topánky a dali pod oblok. Ak sme poslúchali, tak v noci mal prísť Mikuláš a priniesť darček, ktorý vloží do topánok. 😀 Veľmi som sa vždy tešila a nemohla sa už dočkať rána.
Pewnego dnia mój tatko przebrał się za św. Mikołaja. Na twarzy miał takie okulary połączone ze sztucznym nosem i sztucznymi wąsami. Na głowie miał czapkę św. Mikołaja, a na ciele białe prześcieradło. Po cichu wyszedł z mieszkania, a następnie zadzwonił do drzwi. Mama, niby zaskoczona, wysłała nas do drzwi. Następnie tatko przedstawił się jako Mikołaj i zapytał, czy byłyśmy grzeczne. Wręczył nam paczki ze słodyczami, a potem pożegnał się słowami, że czekają na niego inne dzieci i odszedł. 😀 Kilka minut później wrócił do domu bez maski i wyglądał na zaskoczonego, że skąd mamy słodycze. To jedno z moich najpiękniejszych wspomnień.
Raz sa ocino prezliekol za Mikuláša. Na tvári mal také okuliare spojené s umelým nosom a umelými fúzmi. Na hlave mikulášsku čapicu a cez telo prehodenú bielu posteľnú plachtu. Potichu vyšiel von z bytu a potom zazvonil. Mama nás, naoko prekvapená, poslala otvoriť dvere. Ocino sa potom predstavil ako Mikuláš a opýtal sa, či sme poslúchali. Podal nám balíčky so sladkosťami a potom sa rozlúčil, že ho čakajú ďalšie detičky a odišiel. 😀 O pár minút sa vrátil domov už bez masky a tváril sa prekvapene, že odkiaľ máme sladkosti. To je jedna z mojich najkrajších spomienok.