10 zabawnych rzeczy w związku Słowaczki i Polaka
10 zábavných vecí vo vzťahu Slovenky a Poliaka
Obejrzyjcie nasz pierwszy film, w którym jesteśmy oboje przy kamerze i rozmawiamy o 10 zabawnych rzeczach w polsko-słowackim związku.
Pozrite si naše prvé video, kde sme obaja na kamere a rozprávame sa o 10 zábavných veciach v poľsko-slovenskom zväzku.
Wierzymy, że będziecie się dobrze bawić. Możecie także przeczytać nasze myśli. Artykuł nie jest jednak transkrypcją wideo. 😀 Jest to raczej podsumowanie myśli, spójność.
Veríme, že sa pobavíte. Naše myšlienky si môžete aj prečítať. Blog ale nie je prepisom videa. 😀 Je to skôr také zhrnutie myšlienok, ucelenie.
Artykuł został napisany po nakręceniu filmu. Jeśli i wy jesteście w „międzynarodowym” związku, dajcie nam znać, jakich zabawnych rzeczy razem zażywacie. Jesteśmy bardzo ciekawi. 😉
Blog bol napísaný až po natočení videa. Ak sa aj vy nachádzate v „medzinárodnom“ vzťahu, napíšte nám, aké zábavné veci spolu zažívate. Sme veľmi zvedaví. 😉
Dzień dobry vs Dobré ráno
Punkt widzenia Filipa
Pohľad Filipa
Jak szybko rozdrażnić swoją słowacką dziewczynę? Powiedzieć rano „dzień dobry”!
Ako rýchlo roziritovať svoju slovenskú frajerku? Povedať ráno „dobrý deň”!
Z tego powodu, że w języku polskim nie występuje pozdrowienie używane o poranku, przywyknięci jesteśmy do mówienia „dzień dobry” przez cały dzień aż do wieczora.
Pretože v poľštine neexistuje ranný pozdrav, sme zvyknutí hovoriť „dobrý deň” počas celého dňa až do večera.
Na Słowacji wygląda to jednak inaczej. Powszechnie przyjęte jest, że od obudzenia się do około 9:00-10:00 używa się powitania „dobré ráno”, do wieczora „dobrý deň”, a potem „dobrý večer”.
Na Slovensku to ale vyzerá inak. Všeobecne je prijaté, že od zobudenia do asi 9:00-10:00 sa používa privítanie „dobré ráno”, do večera „dobrý deň” a potom „dobrý večer. „
Pozdrowienie „dobrý deň” brzmi dla Słowaków bardzo oficjalnie, a szczególnie o poranku. O tej porze ludzie mogą pomyśleć, że jesteście rozgniewani lub obrażeni.
Pozdravenie „dobrý deň” znie pre Slovákov veľmi oficiálne, hlavne z rána. V tom čase si ľudia môžu myslieť, že ste nahnevaní alebo urazení.
Z tego powodu Julce na początku bardzo się nie podobało, gdy witałem ją rano polskim „dzień dobry”, brała to jako nieromantyczne powitanie jakiejś sąsiadki. 😀
Z tohoto dôvodu sa Julke na začiaku veľmi nepáčilo, keď som ju ráno vítal poľským „dzień dobry”, brala to ako neromantické pozdravenie akejsi susedky. 😀
Starałem się zaczynać dzień „dzień doberkiem”, co na chwilę było w porządku, ale z czasem raczej przeszedłem na słowackie pozdrowienia.
Snažil som sa začínať deň „dobrým dníčkom”, čo na chvíľu bolo v poriadku, ale časom som prešiel na slovenské pozdravenia.
Z biegiem czasu zaakceptowała jednak rzeczywistość polskiego języka i powróciłem do rodzimej odmiany.
Postupom času však prijala realitu poľského jazyka a ja som sa vrátil k svojej rodnej verzii.
Uświadomiliśmy sobie jednak, że się już nie witamy po obudzeniu, częściej pytamy się tylko o to „co będziemy dzisiaj jedli?”. 😀
Avšak uvedomili sme si, že už sa po prebudení nezdravíme, častejšie sa iba opýtame na to, „čo budeme dnes jesť?“ 😀
Punkt widzenia Julki
Julkin pohľad
Wyobraźcie sobie romantyczny poranek. Budzicie się obok ukochanego i mówicie do niego „dobré ránko”, a on odpowiada „dzień dobry”.
Predstavte si romantické ráno. Zobudíte sa vedľa milého a poviete mu: „Dobré ránko” a od neho sa ozve „dobrý deň”.
:O Dzień dobry? Co się dzieje? Czerwona chorągiewka ostrzegawcza łopoczą. Ufff. Czy jest na mnie zły? 🙁
:O Dobrý deň? Čo sa deje? Kontrolky blikajú. Fúúú. Hnevá sa na mňa? 🙁
Nie, nie, nie. Jeśli wasza druga połówka jest Polakiem lub Polką, to jest ok. Polacy nie mają bowiem powitania na czas poranny i dlatego używa się zwrotu „dzień dobry”. 😀
Nie, nie, nie. Ak je vaša polovička Poliak alebo Poľka, tak je to ok. Totiž Poliaci nemajú pozdrav k ránu, k zobudeniu a preto sa používa fráza „Dzień dobry” (dobrý deň). 😀
Na początku nie mogłam tego zaakceptować, było to dla mnie takie zimne, to jak obudzenie się obok nieznajomego. Filip zmienił to dlatego na „dzień doberek”.
Nuž, to som nevedela najprv prijať, prišlo mi to také studené, ako zobudiť sa vedľa cudzej osoby. Tak to Filip zmenil na „Dzień doberek” (dobručký deň).
Lepiej, ale stale to nie było to. Więc przerzucił się na słowackie „ránko” lub „ ránečko „.
Lepšie, ale nebolo to „vončo”. Tak prešiel na slovenské „ránko” či „ránečko”.
Ale po jakimś czasie zaczęłam sobie zdawać sprawę, że chyba nie jest miło z mojej strony zmuszać go do mówienia po słowacku w ten sposób, kiedy jest Polakiem i poza tym mówi ze mną po polsku.
Po nejakom čase som si ale začala hútať, že to asi nie je odo mňa pekné, takto ho nútiť do slovenčiny, keď je Poliak a inak sa rozpráva so mnou po poľsky.
Więc powiedziałam mu, żeby mówił tak, jak mu język urósł, to jest we własnym języku.
Tak mu vravím, nech vraví, ako mu jazyk narástol, teda ako je zvyknutý vo vlastnej reči.
Nie wiem jednak, czy nadal jeszcze witamy się rano, bo zwykle zadawane jest pytanie: jak spałeś(aś), a potem szybko się wstaje i zaczyna pracować albo pyta się „co (dobrego) będziemy jedli?”. 😀
Akosi akurát teraz ani neviem či si ešte prajeme ránečko, bo obvykle padne otázka, ako si spal(a) a nasleduje rýchlo vstať a začať pracovať alebo padne otázka „čo (dobré) budeme jesť?” 😀
Słowa o tym samym znaczeniu mają inny rodzaj
Slová rovnakého významu majú iný rod
Punkt widzenia Filipa
Pohľad Julky
Dobrymi przykładami są kot i mačka, krzesło i stolička. Kot jest rodzaju męskiego, jednak słowacka mačka jest rodzaju żeńskiego i tak potem wygląda nasza rozmowa:
Napríklad mačka a kot. V slovenčine je mačka ženského rodu ale kot je rodu mužského a tak potom vyzerá náš rozhovor:
– Jééj, aká pekná mačka.
– Jééj, aká pekná mačka.
– Tak, piękna… kot… ech… piękny kot. 😀
– Tak, piękna… kot… ech… piękny kot. 😀
Często myli się nam poprawny rodzaj słów w językach. Jest to zabawne.
Často sa nám takto miešajú rody v jazykoch. Je to zábavné.
Akcent zmienia znaczenie słowa
(+ nieustanna korekcja od Julki) – Prízvuk mení význam slova
(+ neustála korekcia od Julky)
Punkt widzenia Filipa
W nauce języka dobre jest mieć osobę, dla której dany język jest rodzimym. Wtedy może ona poprawiać wasze błędy. No, w moim przypadku języka nauczę się szybko, jako że każdy źle położony akcent czy źle wypowiedziany znak jest mi natychmiastowo wypominany. Słusznie, ponieważ akcent może zmienić znaczenie słowa. Na przykład, „krémik” to krzem, a „kremík” to mały krem lub kremik. A takich „kwiatków” jest wiele. 😀
Julkin pohľad
Eh, čo dodať. Asi som detailista alebo prosto milujem slovenčinu. A hlavne písmeno ľ. 😀 A keďže žijeme na Slovensku a Filip je nútený používať slovenčinu, mal by sa vedieť vyjadriť jasne, aby bolo rozumieť. Bo viete, krémik a kremík nie je to isté, ani krik či krík a podobne. 😀 No áno, to sa mi páči na slovenčine, že je taká spevavá. <3
Pierogi zawsze i wszędzie i na milion sposobów – Pirohy vždy a všade a na milión spôsobov
Punkt widzenia Filipa
Dla Julki pierogi wiązały się z podróżami po Słowacji, gdy to zatrzymywała się w jakiejś ludowej restauracji i zamawiała tradycyjne słowackie dania. W domu pierogi robiło się u niej rzadko, przez co nabrały swego rodzaju symboliki. Dla mnie też mają duże znaczenie, ale nie byłby to dla mnie kłopot, żeby były codziennie na śniadanie, obiad i kolację… 😀 Powoduje to czasem pewne niesnaski, lecz doszliśmy już do pewnych kompromisów.
Nie możemy nie polecić wam w tym miejscu naszego artykułu o wycieczce do Krakowa w czasie świąt bożonarodzeniowych. Tam na Rynku Głównym stał wielki targ, gdzie w jednym stoisku podawali chyba ponad 10 rodzajów pierogów. Spróbowaliśmy wszystkich, Julce najbardziej zasmakowały kapustowo-grzybowe. Ciekawostką jest, że na Słowacji nie ma aż tylu rodzajów. Tam w sklepach znajdziecie tylko bryndzowo-ziemniakowe, może też czasem jakieś owocowe. Nieznane są wspomniane już kapustowo-grzybowe, ruskie, szpinakowe czy mięsne. :O
Julkin pohľad
Predtým ako som spoznala Filipa sa mi pirohy spájali s cestovaním po Slovensku, kedy sme sa zvykli tradične zastaviť v nejakej dobrej ľudovej reštaurácií, ktorá ponúka naozaj kvalitné a tradične pripravené slovenské jedlá ako bryndzové halušky, podpecníky, strapačky, pirohy a podobne. Pre mňa to malo ohromnú symboliku rodinných výletov z detstva. Doma sme robievali pirohy len zriedka, viac sa robili bryndzové halušky. Obe jedlá ľúbim ale sú na mňa veľmi sýte a mäsko je mäsko, napríklad také chrumkavé šťavnaté kuriatko… (oh, vyhladla som)
Musím však pripomenúť náš vianočný výlet do Krakova, o ktorom sme písali aj blog. Tam pred Mariackym kostolom je veľký trh a na ňom podávali v jednom stánku vyše 10 druhov pirohov a my sme sa počas nášho pobytu v Krakove veľmi radi na toto miesto vracali a vyskúšali rôzne plnky. Pričom mne najviac zachutili chrumkavé na oleji (masti?) opražené pirohy plnené hubovo-kapustovou plnkou. Slinky mi tečú pri spomienke na ne.
Jak rozmawiamy z rodzicami tego drugiego – Ako sa rozprávame s rodičmi toho druhého
Punkt widzenia Filipa
Jako, że mieszkamy na Słowacji, spotykam czasem rodziców Julki osobiście. Wtedy też rozmawiam z nimi w języku słowackim, który znam już całkiem dobrze, głównie z powodu, że miejsce zamieszkania zmusza mnie to używania go. Pomimo tego i tak dostałem informację od rodziców Julki, że brzmię jak cudzoziemiec. 😀 Julka z moimi rodzicami głównie pisze przez czat, gdzie posługuje się głównie swoją rodzimą mową. Gdy jest jakieś słowo, którego moi rodzice na pewno by nie zrozumieli, to fonetycznie lub z moją pomocą pisze polski odpowiednik. Na razie jeszcze nie mówi zbyt dobrze po polsku, ale wiem, że to kiedyś się zmieni, szczególnie wtedy, gdy kiedyś będziemy żyli w Polsce. 🙂
Julkin pohľad
Osobne využívam fakt, že Filipoví rodičia okrem poľštiny ovládajú výborne aj ruštinu a preto môžem s nimi hovoriť dobre aj po slovensky. Sú samozrejme slová, ktoré musím použiť poľské, bo by mi inak nerozumeli. Už bolo veľa zábavných situácií, kedy sme sa dobre zasmiali na nedorozumeniach. Píšeme si cez internet, keďže sú v inej krajine ako my a keďže si netrúfam písať po poľsky, to by bolo veľa hrubiek, tak volím slovenčinu s pár poľskými slovami. Vtedy volám Filipa o pomoc, aby mi vyhláskoval, ako sa to poľské slovíčko píše. Ale sme Slovania a dohovoríme sa! 😉 Filip s našimi rozpráva po slovensky, rozumejú mu, i keď môj tato skonštatoval, že je počuť, že je cudzinec. Áno, má taký neslovenský prízvuk. Počula som ho už po slovensky aj telefonovať, vybavovať rôzne veci a čumela som ako puk ako výborne mu to ide. 😀 Ja mám čo v poľštine doháňať… No asi ma to viac prinúti, keď budeme raz bývať v Poľsku. 😀
Przed czeskim nie uciekniesz – Češtine sa nevyhneš
Punkt widzenia Filipa
Dla Słowaków język czeski jest jak drugi rodzimy język. Z tego powodu Czesi i Słowacy nie mają żadnych większych kłopotów z komunikacją, często nawet filmy oglądają w tym drugim języku, a po skończeniu nie potrafią powiedzieć, w jakim języku był ten film. Dla nas Polaków ten bliski związek może być trudny do zrozumienia, ponieważ we współczesnych dziejach brakuje kraju, z którym mielibyśmy tak zżyłe i szczere stosunki. Na początku naszego związku, gdy dopiero zaczynaliśmy uczyć się nawzajem naszych języków, Julka musiała odstawić na bok czeski, ponieważ było to dla mnie ogromnie mylące w nauce. „Sklep” to na przykład po czesku piwnica. Z tego samego powodu Julka przestała uczyć się rosyjskiego. Dwa języki słowiańskie na jeden raz to nie jest dobry pomysł… 😀
Julkin pohľad
Pre nás Slovákov je čeština ako druhá rodná reč, no až pri rozprávaní s cudzincami som si uvedomila, že naše reči sa zdajú podobné ale sú v mnohom veľmi odlišné, akurát že my sa obe učíme od detstva a tak sa nám stáva poľahky, že keď sa niekto opýta, či ten film, čo sme včera videli bol v češtine alebo slovenčine, veru nevieme identifikovať. Z jedného do druhého jazyka sa prepíname tak automaticky, že si to ani neuvedomíme. Pri Filipovi som si veľmi silno začala uvedomovať práve tie rozdiely medzi slovenčinou a češtinou. Napríklad ako sa čítajú slová. Mäkké vs tvrdé slabiky de, te, ne, le, di, ti, ni, li. Slová, ktoré sú odlišné ako holka a kluk a podobne. Potom prišli slová, ktoré sú aj v poľštine ale majú iný význam. Sklep je v poľštine obchod a v češtine pivnica. A taký cencúľ? Ten je po poľsky sopel (haha) a v češtine rampouch.
Na začiatku keď sme sa prestali rozprávať po anglicky a začali komunikovať poľsko-slovensky, učili sme sa každý deň veľa nových slov. A zapojením češtiny to bolo veľmi mätúce. Z rovnakého dôvodu som v tom čase ukončila štúdium ruštiny. Mala som v hlave chaos z toľkých slovanských jazykov, rovnakých či podobných slov a úplne iných významov. 😀 Preto čeština šla tiež bokom. No časom to bolo veľmi obmedzujúce, pretože mnoho filmov, dokumentov a hudby, ktorú Slováci, a teda i ja, počúvame je v češtine. A tak Filip jedného dňa povedal, že už nastal čas, zahryznúť sa trochu aj do češtiny. A tak sme spolu začali pozerať filmy a dokumenty a ja som vysvetľovala slová, ktorým nerozumel. Čeština znie Poliakom srandovne. 😀 Preto sa Filip často na začiatku dobre bavil, a ja na ňom.
Lektor vs Dabing
Punkt widzenia Filipa
Na Słowacji w filmach króluje dubbing. Julka nie potrafiła pojąć, jak to możliwe, że filmy z lektorem cieszą się w Polsce tak wielkim zainteresowaniem, a dubbing jest brany raczej za odpowiedni do filmów dla młodszych. Ja sam osobiście wolę lektora, choć przywykłem już do podkładania głosów przez aktorów, tak samo ma Julka z lektorem. Słowacki dubbing jest określany za dobry, a Słowacy potrafią według głosu aktora określić pod kogo podkłada głos. Nie muszą więc często nawet oglądać filmu, aby wiedzieć, kto teraz mówi. Ja osobiście uważam, że to samo umiemy też my, Polacy. Na pewno ja bez kłopotu wiem kto mówi, słuchając film z lektorem.
Julkin pohľad
Lektor alebo na Slovensku nazývaný rýchlodabing je forma dabingu, kedy sa preklad nahráva na pôvodný zvuk. Teda počujete pôvodný zvuk stíšený. Pri dokumentárnych filmoch mi to neprekáža. Rozprávač hovorí o rôznych faktoch, ale pri filmoch, rozprávkach a podobne, všade kde sú emócie, mi ten rozprávač príde taký do deja nezainteresovaný. V Poľsku sa ale takáto forma dabingu teší veľkej obľube a keď niekto urobí anketu, či je lepší lektor alebo úplný dabing, tak lektor (na moje počudovanie) vyhráva. 😀 Holt je to srdcová záležitosť pre Poliakov. I ja som si časom zvykla a naučila som sa pozerať i takéto formy „dabingu”. No stále u mňa vyhráva pôvodné znenie alebo úplný dabing. Ten slovenský je pokladaný za veľmi kvalitný a my Slováci už podľa hlasu herca, vieme koho dabuje. 😉 Poznáme našich hercoch po hlase. <3
Złotówki vs Eurá
Punkt widzenia Filipa
Na Słowacji płaci się w euro, przez co na początku przeliczałem je na złotówki według ówczesnego kursu około 4,20 złotych na euro. Z czasem sam z siebie przestałem. Niedawno zaczęliśmy jednak oglądać dwa polskie kanały podróżnicze, BezPlanu i Globstory, gdzie prowadzący często podawają ceny za zakwaterowanie, jedzenie czy inne płatności w przeliczeniu na złote. Wtedy Julka zawsze się mnie pyta, ile to jest na euro. Jakoś nie może zapamiętać ogólnego kursu złoty-euro… lecz to w porządku, przynajmniej mam zapewnione lekkie ćwiczenia liczenia w głowie. 😀
Julkin pohľad
Z práce si pamätám, že pomer euro vs česká koruna sa pohyboval niekde okolo 25 českých korún k euru. Akosi sa mi ale nedarí do hlavy dostať pomer euro ku poľskému zlotému. Ak som sa Filipa na to nepýtala už miliónkrát, tak asi ani raz. 😀 Neviem, prečo to tak je. A preto všetko preratúva on. No a hlavne teraz keď sme začali sledovať dvoch poľských svetobežníkov (Bezplanu a Globstory), ktorí uvádzajú ubytovanie, stravu či rôzne cestovné výlohy v prepočte na zloté. A často Filip už sám od seba preráta a povie: „no to jest jakieś XY euro”. Zlatý je! Chichi. A tých dvoch svetobežníkov si pozrite, odhaľujú miesta, kam sa len tak nedostanete a uvidíte realitu rôznych krajín a kultúr bez pozlátka a majú aj anglické titulky.
Odległość z punktu widzenia
Polaka i Słowaka – Vzdialenosť z pohľadu Poliaka a Slováka
Punkt widzenia Filipa
Niech nie dziwią was Słowacy czy Czesi, którzy narzekają na taki długi czas podróży na drugi koniec swojego kraju. Julka opowiadała kiedyś, jak to jechała z Bratysławy do Koszyc i jechała tak strasznie długo. Ja zapytałem się, ile to trwało, a ona na to, że 4 godziny. Zaśmiałem się trochę, co nieco ją uraziło… Przepraszam, ale umiem wyobrazić sobie już dłuższą drogę, 4 godziny to nie jest „aż taka długa droga”… 😀
Julkin pohľad
Pre Slovákov a Čechov, ktorí nebrázdia celý svet, sa môže zdať cesta z jedného konca krajiny na druhý dlhá. Napríklad mne cesta z Bratislavy do Košíc. Raz som tak spomínala Filipovi, že som bola v Prahe na výlete a dlho sme cestovali. On sa opýtal, že ako dlho. A ja že nejaké 4 hodiny a on vybuchol do smiechu. A ja na to: „Pfchhh! Čo je smiešne??? Jemu to neprišla veľká vzdialenosť. Reku, vrrr, Slovensko nie je až také malé!!! No rýchlo mi došlo, že má pravdu. Poliak cestuje z jedného konca krajiny na druhý niekoľkonásobne dlhšie. 😀 UF! Takže najbližšie, keď pôjdeme na východ Slovenska, poviem si, že o chvíľu sme tam (ale zoberiem si nejakú knihu so sebou na cestu…). 😉
Polska klawiatura vs Slovenská klávesnica
Punkt widzenia Filipa
Słowacka i polska klawiatura posiadają inne układy. Tam, gdzie my mamy liczby, Słowacy mają swoje znaki diakrytyczne. Sposób pisania jest inny, zajmowaliśmy się tym już w naszym artykule o słowackiej klawiaturze. Ogólnie nauczenie się pisania na niej nie jest trudne, wymaga tylko raczej zapamiętania położenia znaków i przyzwyczajenia się, że aby napisać liczbę, trzeba przycisnąć najpierw control. Najgorzej jest tylko, gdy muszę napisać coś po polsku na komputerze Julki i zapomnę o przełączeniu klawiatury z powrotem na słowacką. No cóż… sama się zmieniła na polską, co poradzę. 😀
Julkin pohľad
Slovenská a poľská klávesnica majú rozličné rozloženie abecedy. Naše písmená s diakritikou sú v hornom rade a zopár kláves ešte napravo. Preto by ste to isté hľadali aj na poľskej klávesnici. Tá to má ale inak! O tom sa môžete dočítať v našom článku o poľskej klávesnici. Nejako som sa na nej zatiaľ nenaučila písať ale zistila som, že písmená ako ń, ć, ł a Ł, sa dajú poľahky napísať aj na slovenskej klávesnici a zvyšné špeciálne písmenká si kopírujem z poľských textov. 😀 Som lenivá prehadzovať si klávesnicu na poľskú a učiť sa na nej pracovať. Málo píšem v poľštine, takže nie som ani prinútená okolnosťami. No niekedy sa mi stáva, že sadnem za počítač a začnem písať a tu zrazu sa objavuj[ ve2mi 4udn0 ynakz… Hej! Niekto bol na mojom PC. Kto asi? 😀 A nevrátil späť slovenskú klávesnicu… haha
Jeśli się wam ten artykuł podoba i chcecie mieć go kiedykolwiek pod ręką, zapiszcie go jako Pin na swoim Pintereście.
Ak sa vám tento článok páči a chcete ho mať kedykoľvek rýchlo k dispozícii,
uložte si ho ako Pin na svoj Pinterest.
Inne artykuły, które opłaci się zobaczyć:
Ďalšie články, ktoré stoja za pozretie:
